«Ελεύθερος Τύπος», 28/06/2011

 

 

Αν και το καλοκαίρι είθισται να θεωρείται περίοδος ξεγνοιασιάς για τον παππού και τη γιαγιά είναι γεμάτο «παγίδες». Μερικές μάλιστα από αυτές τις παγίδες παραμονεύουν μέσα στο σπίτι, δεδομένου ότι τα άτομα προχωρημένης ηλικίας είναι ευάλωτα στη ζέστη, οπότε κινδυνεύουν να αφυδατωθούν, αλλά και να πάθουν θερμοπληξία. Παράλληλα, επειδή οι ηλικιωμένοι παίρνουν με τις χούφτες φάρμακα –σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες το 51% των ηλικιωμένων στις ΗΠΑ λαμβάνει τουλάχιστον πέντε φάρμακα την ημέρα, ενώ ένας στους τέσσερις 65άρηδες παίρνει από 10 έως 19 συνταγογραφούμενα σκευάσματα ημερισίως-, υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος να μπερδέψουν τα φάρμακά τους ή να ξεχάσουν να τα πάρουν, αφού η μνήμη τους έχει αδυνατίσει. Δεν είναι, όμως, μόνο το μνημονικό τους που υπολειτουργεί. Η μυϊκή ατροφία, η φθορά των οστών, οι ρευματικές παθήσεις και τα νευρολογικά προβλήματα που επέρχονται με τα χρόνια δημιουργούν δυσκολία στις κινήσεις, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα να χτυπήσουν, ενώ υπάρχει και ο μόνιμος κίνδυνος να παρουσιάσουν οστεοπορωτικό κάταγμα στο ισχίο ή στη σπονδυλική στήλη χωρίς καν να πέσουν. Στον οδηγό που ακολουθεί, δύο ειδικοί, ο παθολόγος Αναστάσιος Σπαντιδέας και ο φυσικοθεραπευτής Τάσος Τερζόπουλος, καταγράφουν τις παγίδες που κρύβει το καλοκαίρι για τον παππού και τη γιαγιά και δίνουν συμβουλές προστασίας, ώστε να αποφευχθούν τα δυσάρεστα απρόοπτα.

 

 

 

«Τα ρευματικά και μυοσκελετικά προβλήματα από τα οποία συνήθως πάσχουν οι 65άρηδες (και άνω) περιορίζουν την κινητικότητά τους, ενώ οι νευρολογικές διαταραχές τούς δημιουργούν κακή ισορροπία», εξηγεί ο κ. Τερζόπουλος. Για όλους αυτούς τους λόγους, αλλά και εξαιτίας της ξαφνικής ζαλάδας από απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης –λόγω ζέστης ή λανθασμένης δοσολογίας στην αντι-υπερτασική αγωγή–, είναι εύκολο να πέσουν και να χτυπήσουν.

 

 

 

Για να περπατούν με ασφάλεια στο σπίτι και έξω, ο φυσικοθεραπευτής συνιστά στους ηλικιωμένους να φορούν παπούτσια με αντιολισθητική σόλα (σαν κλειστή παντόφλα ή πέδιλα που δένουν καλά στο πόδι με λουριά), να έχουν πάντοτε μαζί τους ένα κινητό τηλέφωνο (για περίπτωση ανάγκης) και στο σπίτι να έχουν πρόχειρη μια παγοκύστη και μια ψυκτική αλοιφή. Επειδή η φλεβική ανεπάρκεια και τα «βαριά» πόδια αποτελούν, επίσης, συχνό πρόβλημα στην τρίτη ηλικία, ο κ. Τερζόπουλος συμβουλεύει όσους υποφέρουν από έντονες φλεβικές διατάσεις να αποφεύγουν το περπάτημα και την ορθοστασία τις ζεστές ώρες της ημέρας και να αντιμετωπίζουν τις ενοχλήσεις με δροσερά ποδόλουτρα και τα ειδικά τζελ με αντιοξειδωτικά φλαβονοειδή που ανακουφίζουν από το αίσθημα βάρους και βελτιώνουν τη λειτουργικότητα των φλεβών. Τέλος, οι ηλικιωμένοι πρέπει να περπατούν κοιτώντας κάτω, για να αποφεύγουν τις λακκούβες, να μην έχουν ποτέ μαζί τους πολλά χρήματα –γιατί ενδέχεται να πέσουν θύματα κλοπής – και να διασχίζουν τους δρόμους μόνο από φανάρια και διαβάσεις πεζών.

 

 

 

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους ηλικιωμένους κατά τους θερινούς μήνες είναι η αφυδάτωση. Επειδή σε αυτούς το κέντρο του εγκεφάλου, που ελέγχει τη δίψα, στέλνει το μήνυμα του κορεσμού με πολύ μικρότερη ποσότητα νερού από όση πραγματικά χρειάζεται ο οργανισμός, οι ηλικιωμένοι δεν αντιλαμβάνονται εγκαίρως πως διψούν. Ως αποτέλεσμα, όταν φτάσουν στο σημείο να παραπονεθούν –αν κι εφόσον είναι σε θέση να μιλήσουν, κάτι που φυδικά δεν ισχύει για ανοϊκούς ασθενείς ή άτομα που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο-, θα έχουν αφυδατωθεί ήδη πάνω από 30%. Το έτερο πρόβλημα με την αφυδάτωση είναι πως τα χαρακτηριστικά συμπτώματά της –δηλαδή η κούραση και η ατονία- δεν μας βάζουν σε υποψίες γιατί είναι αναμενόμενα σε τέτοιες ηλικίες.

 

«Προκειμένου να μην αφυδατωθούν τα ηλικιωμένα άτομα, φροντίζουμε να προσλαμβάνουν άφθονα υγρά και να τρώνε πλούσια σε νερό φρούτα και λαχανικά, αποφεύγοντας ωστόσο την υπερβολική πρόσληψη σακχάρου (π.χ. καρπούζι, πεπόνι, σταφύλια, σύκα), εφόσον πάσχουν από διαβήτη», επισημαίνει ο κ. Σπαντιδέας. Οι μπανάνες, που είναι πλούσιες σε κάλιο, βοηθούν να αντιμετωπιστεί η απώλεια των ηλεκτρολυτών σε περίπτωση ήπιας αφυδάτωσης.

 

 

 

Επίσης, οι ηλικιωμένοι χρειάζονται επίβλεψη και επειδή μπορούν να υποσιτιστούν –καθώς σπάνια παραπονιούνται ότι πεινούν-, ενώ επειδή υπάρχει το ενδεχόμενο της θερμοπληξίας, ο παθολόγος συστήνει να διαμένουν σε συνθήκες σταθερής θερμοκρασίας και τις μέρες του καύσωνα να παραμένουν σε κλιματιζόμενους χώρους.

 

 

 

Ένα άλλο πρόβλημα που απορρέει από την ανάγκη των ηλικιωμένων να παίρνουν φάρμακα –μόνο για τη ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης χρειάζονται 3-5 σκευάσματα –είναι να μπερδέψουν τις αγωγές τους ή να πάρουν χάπια απο ληγμένες συσκευασίες με αποτέλεσμα να υποστούν παρενέργειες.

«Όλα τα φάρμακα είναι εν δυνάμει δηλητήρια και, αν συνδυαστούν με εσφαλμένο τρόπο ή ληφθούν σε λανθασμένη δόση, προκαλούν βλάβες σε ζωτικά όργανα του οργανισμού», υπενθυμίζει ο παθολόγος. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη έρευνα, η λανθασμένη χρήση φαρμακευτικών ουσιών ευθύνεται για μία στις τρεις εισαγωγές ηλικιωμένων ατόμων στο νοσοκομείο. «Γι’ αυτό πρέπει να ελέγχουμε τι είδους φάρμακα παίρνουν οι υπερήλικες συγγενείς μας και να φροντίζουμε αυτά να παραμένουν μέσα στις συσκευασίες τους, ώστε να φαίνεται η ημερομηνία λήξης», επισημαίνει ο ειδικός. Κι αυτό γιατί οι παππούδες και οι γιαγιάδες έχουν την τάση να καταχωνιάζουν τα φάρμακά τους χύμα σε διάφορα ντουλάπια ή να τα κρύβουν μέσα σε σακουλάκια, αφού προηγουμένως πετάξουν τα κουτιά και τις οδηγίες χρήσης.