ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ » ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ



Περιοδικό Health and Style - Ελεύθερος Τύπος, 10/02/2007

Τηλεμετρία: Η μέθοδος που «διαβάζει» την σπονδυλική στήλη

Συνέντευξη του Αναστάσιου Τερζόπουλου
Φυσικοθεραπευτής, θεραπευτής Bowtech και πρόεδρος του Περιφερικού Τμήματος Δωδεκανήσου  του Πανελλήνιου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών.

Web site: www.bowtechcenter.com


Μια νέα μέθοδος που δεν είναι ακόμα ιδιαίτερα γνωστή στην Ελλάδα διαγιγνώσκει τα προβλήματα της σπονδυλικής στήλης και της αυχενικής μοίρας, ενώ παράλληλα αποκαλύπτει εγκαίρως την προδιάθεση για παθήσεις που μπορεί να εμφανιστούν στο μέλλον, μετρώντας με απόλυτη ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο κινείται κάθε σπόνδυλος ξεχωριστά ή ακόμα και την αδυναμία κίνησής του. Πρόκειται για την τηλεμετρία, τα πλεονεκτήματα και τις ιδιαιτερότητες της οποίας μας εξηγεί σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη ο φυσικοθεραπευτής και θεραπευτής Bowtech Αναστάσιος Τερζόπουλος.

H&S: Τι ακριβώς είναι η τηλεμετρία;

Α.Τ.: Πρόκειται για ένα σύστημα το οποίο μετράει, συγκρίνει, απεικονίζει και καταγράφει την μορφολογία και την κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης και των αρθρώσεων. Όπως υπονοείται από τον ίδιο τον όρο η μέτρηση γίνεται από απόσταση (τηλε-μετρία), με την βοήθεια ενός καταγραφέα επιφανειών που στην επιστημονική ορολογία αποκαλείται spinal mouse και θυμίζει πολύ στην όψη το κοινό «ποντίκι» του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Η μόνη διαφορά του είναι πως η «ρόδα» του βρίσκεται στην κάτω πλευρά, έτσι ώστε να κινείται με άνεση πάνω στην πλάτη διαβάζοντας ταυτόχρονα την μορφολογία των σπονδύλων της σπονδυλικής στήλης.

H&S: Πώς γίνεται η μέτρηση;

Α.Τ.: Η μέτρηση γίνεται  σε γυμνό -από την μέση και πάνω- σώμα και  σε 5 διαφορετικές στάσεις: Στην όρθια στάση με χαλαρό το κεφάλι και τους ώμους, σε μπροστινή κάμψη (στάση επίκυψης), όπου ο ασθενής σκύβει μπροστά μέχρι να ακουμπήσει με τα δάχτυλά του τις μύτες των ποδιών του, σε πίσω έκταση της πλάτης όπου ο ασθενής γέρνει προς τα πίσω το επάνω μέρος του σώματός του και σε πλάγια κάμψη, η οποία πραγματοποιείται αριστερά και δεξιά της όρθιας στάσης.

H&S: Πότε ανακαλύφθηκε η μέθοδος και πότε ήρθε στη χώρα μας;

Α.Τ.: Η τηλεμετρία αναπτύχθηκε σε Πανεπιστημιακή Κλινική της Ζυρίχης από τον ελβετικής καταγωγής Καθηγητή Carlucci, ο οποίος τελειοποίησε ένα σύστημα παλαιότερων συναδέλφων του, που είχαν κάνει τις σχετικές μετρήσεις αλλά δεν είχαν εφαρμόσει τα δεδομένα  σε πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή. Στην Ελλάδα, η τηλεμετρία ήρθε πριν 3 χρόνια, όπου εφαρμόστηκε και αξιολογήθηκε για πρώτη φορά από ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου Κρήτης. Στην συνέχεια άρχισε να εφαρμόζεται σε επιλεγμένα κέντρα φυσικοθεραπείας των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης, αλλά ακόμα και σήμερα παραμένει ουσιαστικά άγνωστη στο κοινό.

H&S: Ποιά είναι η αξία της;

Α.Τ.: Η τηλεμετρία είναι κατ’ αρχήν μια εξαιρετική διαγνωστική μέθοδος, καθώς φανερώνει την κατάσταση και την θέση της σπονδυλικής στήλης, της λεκάνης, του αυχένα και των αρθρώσεων σε όλες τις φυσιολογικές κινήσεις του σώματος. Στις 5 διαφορετικές στάσεις όπου γίνονται οι μετρήσεις καταγράφεται η κίνηση ή ο περιορισμός κινητικότητας κάθε σπονδύλου ξεχωριστά αλλά και ανά ζεύγος σπονδύλων. Η μέτρηση αυτή είναι πολύ σημαντική γιατί αποκαλύπτει όχι μόνο τα υπάρχοντα προβλήματα (λόρδωση, κύφωση, σκολίωση, οσφυαλγία κλπ.) αλλά και σε ποιά σημεία εμφανίζεται προδιάθεση για πιθανές παθήσεις οι οποίες θα εμφανιστούν μελλοντικά. Για παράδειγμα στην μέτρηση καταγράφεται με ξεκάθαρο τρόπο μια στένωση μεταξύ δύο θωρακικών σπονδύλων που αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως θα οδηγήσει σε ακαμψία της συγκεκριμένης περιοχής της σπονδυλικής στήλης. Μετά την μέτρηση με το spinal mouse τα δεδομένα περνούν σε ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή και προκύπτει ένα διάγραμμα με την μορφή πίνακα και ένα ολόγραμμα της σπονδυλικής στήλης σε όρθια στάση, κάμψη και έκταση που κάνουν ποσοτική και ποιοτική καταγραφή της μέτρησης. Στην ποσοτική καταγραφή (στον πίνακα) το πρόγραμμα αυτόματα «κοκκινίζει» τις τιμές που παρεκκλίνουν από τα φυσιολογικά όρια, ώστε με μια πρώτη ανάγνωση τόσο ο φυσικοθεραπευτής, όσο και ο ίδιος ο ασθενής να μπορεί να εντοπίσει σε ποιά σημεία της σπονδυλικής στήλης υπάρχει ανωμαλία. Στο ολόγραμμα της σπονδυλικής στήλης απεικονίζεται η θέση και η μετακίνηση των σπονδύλων στις διαφορετικές στάσεις του σώματος.

Πέραν όμως της αξίας της σαν διαγνωστικό μέσο, η τηλεμετρία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την δημιουργία ενός εξαιρετικά εύχρηστου διαγνωστικού αρχείου για κάθε ασθενή. Έτσι, συγκρίνοντας τα αποτελέσματα μιας παλιότερης μέτρησης με μια μεταγενέστερη μπορούμε να διαπιστώσουμε την βελτίωση που έχει επιτευχθεί σε σημεία-στόχους μετά από μια συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή.

H&S: Η μέθοδος έχει παρενέργειες για τον ασθενή;

Α.Τ.: Καθόλου και αυτό είναι το πιο σημαντικό της πλεονέκτημα σε σύγκριση με το άλλο διαθέσιμο διαγνωστικό μέσο, που δεν είναι άλλο από την γνωστή ακτινογραφία. Η τηλεμετρία δεν είναι παρεμβατική και δεν επιβαρύνει τον οργανισμό του ασθενούς με ακτινοβολία, γεγονός που την καθιστά απολύτως ασφαλή. Έτσι, μπορεί να εφαρμοστεί όσο συχνά χρειάζεται, καθώς δεν υπάρχει κανένας περιορισμός σε ό,τι αφορά τη συχνότητα χρήσης της.

H&S: Τα αποτελέσματα είναι αξιόπιστα;

Α.Τ.: Απόλυτα, καθώς επιβεβαιώνονται με την βοήθεια της κλασικής ακτινογραφίας. Συγκεκριμένα, σε σχετικές έρευνες που έγιναν σε νοσοκομεία των Αθηνών εξετάστηκαν με τις δύο μεθόδους 20 ασθενείς με οστεοπόρωση. Η τηλεμετρία έδειξε ότι 12 από αυτούς είχαν οστεοπορωτικά κατάγματα, τα οποία επιβεβαιώθηκαν και από τις ακτινογραφίες. Σε ένα άλλο συγκριτικό τεστ που έγινε πρόσφατα στο Faction MRI Center των ΗΠΑ και πρόκειται να δημοσιευτεί στο έγκυρο αμερικανικό Επιστημονικό Περιοδικό «Spine Magazine» η αξιοπιστία της μεθόδου επιβεβαιώθηκε με μετρήσεις μαγνητικής τομογραφίας σε κίνηση. Αυτές γίνονται μέσα σε μεγάλους θόλους, όπου υπάρχει μαγνητικό πεδίο και μέσα στους οποίους ο ασθενής αναπαραγάγει μια κίνηση (π.χ. διασκελισμό, κλωτσιά, άλμα, σερβίς κλπ.) και ο μαγνητικός τομογράφος καταγράφει τα φορτία που δέχεται η σπονδυλική στήλη καθ’ όλη την διάρκεια της κίνησης. Τέλος, η αξιοπιστία της τηλεμετρίας αποδεικνύεται και από συγκριτικά τεστ που έγιναν στην Κλινική Αθλητιατρικής και Παθήσεων της Σπονδυλικής Στήλης του Σαν Ντιέγκο των ΗΠΑ.

H&S: Πέραν της ασφάλειας και της αξιοπιστίας, η μέθοδος έχει άλλα πλεονεκτήματα;

Α.Τ.: Ναι, είναι η μόνη που «μετράει» την σπονδυλική στήλη σε οβελιαίο επίπεδο, δηλαδή σε πλάγια κάμψη και έκταση. 

H&S: Στην όρθια στάση, ποιές τιμές θεωρούνται μη φυσιολογικές;

Α.Τ.: Όταν υπάρχει γωνία απόκλισης μεγαλύτερη των 3 μοιρών.

H&S: Στην πλάγια κάμψη ποιές τιμές είναι ανησυχητικές;

Α.Τ.: Εδώ τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Μια μικρή τιμή είναι ανησυχητική γιατί δείχνει αδυναμία κίνησης (κλείδωμα) κάποιου σπονδύλου, π.χ. λόγω στένωσης. Ωστόσο, μια μεγάλη τιμή είναι εξίσου ανησυχητική γιατί δείχνει υπερβολική κινητικότητα κάποιου σπονδύλου που μοιραία οδηγεί σε αστάθεια. Αυτό γίνεται γιατί όταν κάπου παρουσιάζεται υποκινητικότητα -λόγω κάποιου εμποδίου- το σώμα μεταφέρει αλλού την κίνηση, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται άλλοι σπόνδυλοι, που με τη σειρά τους λόγω υπερκινητικότητας παθαίνουν αστάθεια.

H&S: Στην αυχενική μοίρα ποιά μέτρηση θεωρείται ιδανική;

Α.Τ.: Αυτή όπου η γωνία απόκλισης είναι 90 μοίρες. Μετρήσεις κάτω των 80 μοιρών καταγράφουν ευθειασμό, δηλαδή απώλεια της φυσικής λόρδωσης του αυχένα, η οποία προκαλείται είτε από τραυματισμό (π.χ. τροχαίο ατύχημα) ή ακόμα πιο συχνά από επαναλαμβανόμενη κακή στάση στο γραφείο και αποτελεί συχνό φαινόμενο στα άτομα που εργάζονται σε ηλεκτρονικό υπολογιστή.

H&S: Με ποιές μεθόδους αντιμετωπίζονται τα προβλήματα που καταγράφει η τηλεμετρία;

Α.Τ.: Με φυσικοθεραπεία, καθώς και με την θεραπευτική τεχνική Bowtech μπορεί να διαπιστωθεί ουσιαστική βελτίωση, η οποία καταγράφεται και από τις επαναληπτικές μετρήσεις.